‘De lezer is een vreemde soort.
Men hoort hem niet
en denkt dat men hem ziet,
maar waar hij zit is hij niet
en ongehoord
is het leven in zijn hoofd.
Stoor hem dus niet,
hij is er bezig met bestaan.
Komt hij zo terug, weer
het gerucht in waar hij hoort,
luister dan: het lezen
heeft hem anders verwoord.’
Dit gedicht van Bernard Wulf staat op de muur van de bibliotheek in Antwerpen. Het doet me altijd denken aan het bronzen beeld van de lezer in boekhandel De Vries en Van Stockum in Haarlem. Het gebogen hoofd, de blik gericht op een bladzijde ergens in het
midden van een boek. Hij is niet hier, hij is het boek geworden.
Haarlemse muren met citaten Iets soortgelijks is er aan de hand met de activiteiten van de stichting Literair Haarlem. Zij versieren Haarlemse muren met citaten van Haarlemse schrijvers. ‘Men gaat op reis om weer thuis te komen’ van Godfried Bomans op het stationsplein bijvoorbeeld. Of ‘Boek en
borrel horen bij elkaar. Ik ben dol op beide. De hemel stel ik me dan ook voor als een wel voorziene bibliotheek met volledige vergunning’ van Midas Dekkers aan de muur van een voormalige kroeg in de Smedestraat in Haarlem.
Bevrijd uit de kaft De woorden op de muur zijn bevrijd uit hun kaft en gaan zelfstandig verder als een nieuwe kunstvorm die de voorbijgangers wil betoveren, stimuleren, tot nadenken stemmen of een glimlach wil ontlokken. Loop je langs zo’n muur met een tekst dan vertraagt automatisch je gehaaste stap. Je kijkt en ervaart de belofte dat woorden ons verbinden. Niet voor niets
vertellen mensen elkaar sinds de oertijd verhalen rondom het kampvuur. Verhalen die waarschuwen voor hogere machten, verhalen over een beloftevolle toekomst, verhalen over een vette oogst, familieverhalen en waarschuwingen voor volkeren in de verre streken. De oude Grieken waren al overtuigd van het belang van boeken. Boven de nis van de
bibliotheek van Alexandrië was de tekst ‘plaats ter genezing van de ziel’ gebeiteld.
Verhalen verbinden Verhalen verbinden ons over de generaties heen en creëren begrip voor elkaar. Al lezend ontdekken we ook onszelf. In sommige personages herken je jezelf, bij andere neem je afstand van een botsend karakter. Wil jij ook meer verwondering in 2024? De stichting Literair Haarlem, de drijvende kracht achter de muurteksten, ontvangt graag jouw suggestie voor nieuwe muurteksten.
tekening van de lezende man in Boekhandel De Vries van Stockum @Peggy Woudsma