Het is geen geheim dat het Kenaupark, de Yvonne van Genniphal en de Hannie Schaftstraat
zijn vernoemd naar krachtige vrouwen. Maar kent u Lizzy Ansingh of Charley Toorop?
Vrouwen die we alleen nog kennen van een straatnaambordje. In deze nieuwe rubriek zetten
we de schijnwerpers op de straatnamen van onterecht vergeten personen. In de eerste editie aandacht voor Lizzy Ansingh.
Straat zonder huisnummers
Je loopt zo voorbij aan de Lizzy Ansinghstraat in het nieuwbouwwijkje Neo Deo in Haarlem
Noord. Op het terrein van het voormalige ziekenhuis St Johannes de Deo verschenen vooral
koophuizen uit het hogere segment. Geen wonder dat de straatnaamcommissie koos voor
namen van gerenommeerde schilders, zoals Breitner en Mauve. De Lizzy Ansinghstraatje
bevat geen voordeuren en dus ook geen huisnummers. Dit kleine straatje is slechts een
voetgangerspaadje van de Breitnerstraat naar het schoolplein van de basisschool.
Amsterdamse Joffers
Lizzy Ansingh (1875 –1958) volgde, samen met andere vrouwelijke leerlingen, een apart
lesprogramma op de Amsterdamse Rijksacademie voor de beeldende kunst, want om
redenen van zedelijkheid werden de dames niet toegelaten tot de lessen met naaktmodellen. Met haar klasgenoten vormden ze een hecht collectief van vrouwelijke kunstenaressen. Een journalist gaf ze de naam Amsterdamse Joffers, een titel die ze graag als geuzennaam adopteerden. Lizzy schilderde vooral poppen, speelgoed en poppenhuizen, tijdloze onderwerpen die zoals zij zelf omschreef ‘Wat je er in wilt zien, kun je er in zien’ Ze maakte kunstreizen naar Rome, Parijs, Florence en Milaan in een tijdperk dat het niet gebruikelijk was dat vrouwen er alleen op uit trokken. De Amsterdamse Joffers waren het cliché van rijke dames die uit liefhebberij schilderen en dat is terecht en onterecht, Ja, het waren bemiddelde dames maar Lizzy en haar vriendinnen verkochten genoeg schilderijen, boeken en andere kunstwerken om te kunnen leven van de kunst. Ze waren bekend, geliefd en werden geroemd in de kranten van destijds. Tot ver na het overlijden van Lizzy was zij een bron van inspiratie voor vrouwelijke kunstenaars.
Eerherstel?
In 2026 is er in het Frans Halsmuseum een tentoonstelling van een andere Amsterdamse
Joffer, Coby Ritsema. Is het geen idee om Lizzy Ansingh eerherstel te bieden en een
schilderij van haar erbij te hangen?
Woon jij in een straat die vernoemd is naar iemand die onterecht vergeten is? Stuur dan een
berichtje naar mar.overbeeke@gmail.com en wie weet is jouw straat de volgend in deze
rubriek. Eerder gepubliceerd in het Nieuwsblad Haarlem van 10 juli 2024
Comments